شهرداری ممقان

معرفی قنات های ممقان

باعنایت به اینکه شهر ممقان با داشتن بیش از 120 رشته قنات بعنوان شهرقنات ها معروف گردیده است مقتضی است مختصری در خصوص قنات و اصطلاحات مرتبط با آن به اطلاع عموم بازدیدکنندگان رسیده و معروفترین قناتهای ممقان به همراه مشخصات فنی وتصاویر زیبای آنها به سمع و نظر علاقه مندان برسد:
الف ) قنات
قنات از دیر باز یکی از عمده ترین منابع تامین آب به شمار رفته و بزرگترین اقدام بشر برای تامین و تهیه آب بوده است بااین کار مقدار قابل توجهی از آبهای زیرزمینی جمع آوری میشود و بدون استفاده از هیچ نوع انرژی به سطح زمین می رسد تاهمانند چشمه های طبیعی ، آب در تمام طول سال از درون سطح زمین جاری شود.
قنات یا کاریز یا کهریز :راه آب یا کانالی است که در زیرزمین کنده شده تا آب در آن برای رسیدن به سطح زمین جریان یابد این جوی یا کانال در عمق زمین برای ارتباط دادن رشته چاههایی است که از مادر چاه سرچشمه میگیرد .

قناتها به منظور هدایت آب و مدیریت آن برای کشاورزی و سایر مصارف به کار گرفته میشوند.این کانالِ قنات ممکن است تارسیدن به سطح زمین چندین کیلومتر طول داشته باشد.به محل خروجی آب ، دهانه کاریز یا سر قنات میگویند.
ب ) برخی اصطلاحات مرتبط با قنوات:

1. مادر چاه : به اولین چاه قنات یعنی دورترین چاه از مظهر قنات مادر چاه گفته میشود. قسمت انتهایی قنات پیشکارِ قنات نامیده میشود که در آخرین قسمت آن ، مادر چاه قنات قرار گرفته است.مادر چاه ها معمولا یک چشمه زیرزمینی هستند.یکی از حساس ترین مراحل حفر قنات، تعیین دقیق محل حفر مادر چاه است.
2. میله چاه : میله چاه استوانه ای است که طول این میله برحسب زمینی که در آن چاه حفر میگردد متفاوت است. برای چاه آب قطر تقریبی آن 90 سانتی متر است. حفرمیله باید تارسیدن به رگه های آب کش خاک ادامه پیدا کند زیرا اگر حفر میله چاه مثلا در رگه ای از خاک رس متوقف گردد بعلت غیر قابل نفوذ بودن  آن ،رگه چاه به سرعت پر شده و غیرقابل استفاده میگردد.رگه های ماسه که در آن قلوه سنگهای درشت داشته و فاقد مواد چسبنده باشد بهترین رگه آبکش میباشد.عمق میله چاه نباید از 12 متر کمتر باشد و میله چاه باید کاملا عمودی حفرگردد.
3. دبی : در منابع آب به حجم آب جابه جا شده از یک مقطع مشخص (رودخانه،کانال آب،دریچه سد،لوله یاهرسازه دیگر)درمدت زمان مشخص دبی گفته میشود.واحد دبی m3/s (مترمکعب بر ثانیه)میباشد
4. لیتر : یکای حجم که برابر است بایک هزارم مترمکعب یا هزار سانتیمتر مکعب یا 75/1 پینت.هر لیتر تقریبا برابر است با یک کیلو گرم آبِ 4 درجه سانتی گراد در فشار 760 میلیمتر جیوه و 1000 لیتر 1 مترمکعب است.یک لیتر برابر با حجم یک مکعب با اضلاع 10 cm است.
5. ثانیه : یکای زمان در سیستم متریک یا دستگاه SI  بوده و نشانه آن sیاSec  است.ثانیه میتواند توسط ساعت مکانیکی ، الکتریکی یا اتمی اندازه گیری شود.ثانیه مبنایی برای تعریف دیگر یکاها نیز قرار گرفته است به طور مثال تعریف متر بر اساس تعریف ثانیه و سرعت نور است.ثانیه مدت زمانیست که اتم سزیم 135(135-CS) در حالت پایه 770/631/192/9 بار نوسان میکند.
6. هکتار یکی از واحدهای اندازه گیری سطح است و بیشتر برای اندازه گیری سطح اراضی به کار می رود.((هکت)) پسوند یونانی به معنای 100 است. هکتار در واقع مساحت یک مربع با ضلعی به طول 100 متر است بنابراین هرهکتار برابر 10.000 متر مربع میباشد.هرهکتار برابر با 100 آر و 0/01 ( یک صدم ) کیلومترمربع است و هر 100مترمربع یک ((آر )) است. استفاده از این واحد اندازه گیری بیشتر برای زمین های کشاورزی و همچنین مساحت شهرها میباشد.